Zwalczanie zarazy ogniowej na jabłoni a Zielony Ład

ZWALCZANIE ZARAZY OGNIOWEJ (ERWINIA AMYLOVORA) NA JABŁONI W KONTEKŚCIE ZMIAN ZWIĄZANYCH Z EUROPEJSKIM ZIELONYM ŁADEM

Uprawa jabłoni jest jedną z ważniejszych gałęzi produkcji sadowniczej na świecie. Z przeprowadzanej ankiety wśród sadowników z krajów EU wynika, że jednym z największych problemów, w tej uprawie, jest zwalczanie chorób grzybowych i bakteryjnych.

W ostatnim czasie dużego znaczenia nabiera strategia Europejskiego Zielonego Ładu, która dotyczy zadań zaplanowanych dla Unii Europejskiej, mających na celu m.in. osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku. Zaplanowane w Zielonym Ładzie działania w obszarze rolnictwa, to przede wszystkim realizacja strategii „od pola do stołu”. Dodatkowo na uwagę zasługuje fakt, iż zakładane jest wycofanie z użycia preparatów opartych na związkach miedzi. Należy podkreślić, że ta grupa związków jest od dziesięcioleci podstawowym narzędziem do zwalczania niektórych chorób grzybowych i bakteryjnych w uprawie m.in. jabłoni. W ramach strategii „od pola do stołu” zakładany jest również wzrost poziomu udziału powierzchni objętej systemem rolnictwa ekologicznego do 25%. W rolnictwie ekologicznym repertuar środków, które mogą być stosowane do ochrony roślin jest bardzo ograniczony.

Do najgroźniejszych i najbardziej uciążliwych w zwalczaniu chorób bakteryjnych jabłoni należy zaraza ogniowa powodowana przez bakterie Erwinia amylovora. Choroba ta w naszym kraju nabiera coraz większego znaczenia, głównie ze względu na ocieplający się klimat i występowanie w Polsce wysokich temperatur oraz gwałtownych zjawisk pogodowych w okresie wiosennym i latem.

Preparaty oparte na związkach miedzi są podstawą w zwalczaniu sprawcy zarazy ogniowej natomiast reguły Zielonego Ładu będą nakazywały całkowite zaprzestanie zabiegów preparatami miedziowymi do 2030 roku. Może to spowodować wytworzenie dużej luki w programie ochrony jabłoni przed tą groźna chorobą.

Zaproponowane badania są bezpośrednio ukierunkowane na poszukiwanie nowych, skutecznych sposobów ochrony jabłoni przed agrofagami, które będą mogły być zastosowane w uprawach ekologicznych.

MATERIAŁY I METODY

Test na zawiązkach owoców gruszy

Zawiązki owoców gruszy odm. Konferencja cięto poprzeczne na plastry a następnie zanurzano w zawiesinie badanych bakterii (także w wodzie destylowanej w przypadku kontroli). Układano je na wilgotnej bibule w szalkach Petriego a następnie po 6 godz. nanoszono bakterie chorobotwórcze E. amylovora. Na powierzchni plastrów zachodziła interakcja bakterii środowiskowych z patogenem, a jej wynik mógł ujawniać się ograniczeniem lub brakiem charakterystycznych objawów zarazy ogniowej na powierzchni zawiązków w postaci brunatnych nekroz i uwodnionych szarobiałych wycieków (efekt namnażania się bakterii E. amylovora). Do badań włączono dla porównania dwa szczepy bakterii A506 i C9-1, na bazie których w USA produkowano biopreparaty do ochrony sadów przed zarazą ogniową.

Doświadczenia na kwiatach i pędach jabłoni

Doświadczenie na kwiatach przeprowadzono na drzewkach odmiany Idared/M.9, gdzie zabiegi wykonano prototypowymi formulacjami - zarówno płynnymi jak i stałymi (współpraca z firmą INTERMAG Sp. z o.o.). W pełni rozwinięte kwiaty opryskiwano badanymi wariantami, a następnie po 24 godz. zakażano (również oprysk) bakteriami E. amylovora

Doświadczenie na pędach jabłoni (odm. Idared/M.9) przeprowadzono przez odcięcie aktywnie rosnących wierzchołków sterylnymi nożyczkami, co imitowało mechaniczne uszkodzenie w sadzie (np. gradobicie) a następnie rany te zabezpieczano prototypowymi formulacjami badanych szczepów. Po 5 godzinach miejsca te inokulowano zawiesiną bakterii E. amylovora.

Indukcja odporności na pędach jabłoni

Doświadczenia związane z indukowaniem odporności przeprowadzono na drzewkach jabłoni w szklarni, które następnie opryskiwano dwukrotnie badanymi związkami (250 mg/l). Aktywnie rosnące wierzchołki zakażano przez obcięcie ich wierzchołków sterylnymi nożyczkami zanurzanymi w zawiesinie E. amylovora.

Wszystkie wyniki opracowano statystycznie metodą analizy wariancji na danych nietransformowanych. Różnice między średnimi oceniano przy użyciu testu Newmana – Keuls’a przy poziomie istotności 5%.

Przeprowadzone oceny skuteczności bakterii antagonistycznych oraz nowych induktorów, przeciwko zarazie ogniowej, zarówno na kwiatach jak i pędach jabłoni wykazały zadawalającą skuteczność. Uzyskane wyniki mogą przyczynić się do ograniczenia chemii stosowanej w sadach i uzupełnienia asortymentu preparatów do zwalczania tej choroby.

Artur Mikiciński(1), Joanna Puławska(1), Maciej Spychalski(2), Rafał Kukawka(2,3), Marcin Śmiglak(2,3), Katarzyna Góralska(4), Marcin Oleszczak

(1)Instytut Ogrodnictwa – Państwowy Instytut Badawczy ul. Konstytucji 3 Maja 1/3, 96-100 Skierniewice, (2) Poznański Park Naukowo Technologiczny, Poznań, (3) Innosil Sp. z o.o., Poznań, (4) Intermag Sp. z o.o., Olkusz •

• źródło: źródło/ foto: www.inhort.pl / 63. OGÓLNOPOLSKA NAUKOWA KONFERENCJA OCHRONY ROŚLIN SADOWNICZYCH „STRATEGIA JEDNO ZDROWIE W ASPEKCIE OCHRONY ROŚLIN SADOWNICZYCH”