Susza w uprawach truskawek, drzew i krzewów owocowych pogłębia się !

IUNG-PIB zgodnie z wymogami Obwieszczenia opracował wartości klimatycznego bilansu wodnego dla wszystkich gmin Polski (2477 gmin) oraz w oparciu o kategorie gleb określił w tych gminach aktualny stan zagrożenia suszą rolniczą.

W siódmym okresie raportowania tj. od 21 maja do 20 lipca 2019 roku, stwierdzamy wystąpienie suszy rolniczej na obszarze Polski. Aktualnie susza rolnicza występuje m.in. wśród upraw truskawek oraz drzew i krzewów owocowych.

Średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie której dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą była ujemna, wynosiła -133 mm. W obecnym sześciodekadowym okresie wartość KBW uległa zmniejszeniu o 39 mmw stosunku do poprzedniego okresu (11 V-10 VII).

Największy deficyt wody w okresie 21 maj – 20 lipiec br., podobnie jak w poprzednich okresach raportowania, notowano na obszarze Pojezierza Lubuskiego. Obecnie na tym terenie wartość KBW osiąga od -240 do -249 mm. Na przeważającym obszarze województwa: lubuskiego, wielkopolskiego, północnej części woj. łódzkiego oraz w zachodnich rejonach woj. mazowieckiego i lubelskiego deficyt wody wynosi od -200 mm do -240 mm. Duży deficyt wody od -170 do -200 mm notowano na dużym terenie województw: zachodniopomorskiego, w części północnej województw: lubelskiego, dolnośląskiego, opolskiego, śląskiego, w części południowej woj. podlaskiego, mazowieckiego, świętokrzyskiego oraz w zachodnich terytoriach woj. kujawsko-pomorskiego. Na południu kraju w woj. małopolskim, podkarpackim, dolnośląskim oraz na północy Polski w woj. pomorskim, warmińsko-mazurskim w tym okresie sześciodekadowym notowano najmniejsze niedobory wody wynoszące od -50 do -119 mm. 

Tabela 1. Zasięg suszy rolniczej w okresie 21 maj – 20 lipiec – udział (%) gmin w monitorowanych uprawach 

Tabela. 2. Zasięg suszy rolniczej jako udział (%) potencjalnej powierzchni gruntów ornych z suszą w monitorowanych uprawach

W tym okresie suszę rolniczą odnotowano w uprawach krzewów owocowych. Wystąpiła w 1627 gminach Polski (65,68% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpił wzrost o 703 gmin z wystąpieniem suszy. Odnotowano jąw 14 województwach na powierzchni 45,18% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy wśród krzewów owocowych w poszczególnych województwach przedstawia tab. 3.

Susza rolnicza wystąpiła także w uprawach truskawek. Odnotowano ją w 1133 gminach Polski (45,74% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło zwiększenie liczby gmin z wystąpieniem suszy w tych uprawach o 610. Odnotowano ją w 12 województwach na powierzchni 24,95% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 4.

Suszę rolniczą odnotowano również w uprawach drzew owocowych. Wystąpiław 906 gminach Polski (36,58% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło zwiększenie liczby gmin z wystąpieniem suszy w tych uprawach o 603. Odnotowano ją w 11 województwach na powierzchni 16,52% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 5.

Tab. 3. Zasięg suszy w uprawach krzewów owocowych

Tab. 4. Zasięg suszy w uprawach truskawek

Tab. 5. Zasięg suszy w uprawach drzew owocowych

Tegoroczny maj był zimny. Na północnych obszarach kraju oraz na Przedgórzu Sudeckim notowano temperaturę od 10 do 12°C. Na wschodnich obszarach wynosiła ok. 13°C i była niższa od normy wieloletniej o ok. 1°C. Na pozostałej części kraju temperatura wynosiła od 12 do 13°C. Na południowo-zachodnich terenach Polski notowano temperaturę powietrza niższą od normy wieloletniej (1981-2010) o ponad 2°C a na pozostałej zachodniej części kraju niższą od 1 do 2°C.

W czerwcu było bardzo ciepło. W przeważającej części Polski temperatura powietrza wynosiła od 20 do 22°C (w pierwszej dekadzie) i od 22 do 24°C a miejscami nawet do ponad 24°C (w drugiej i trzeciej dekadzie). Najchłodniej było w północnej i południowej części kraju od 19 do 20°C (w pierwszej dekadzie) i od 19 do 21°C w drugiej i trzeciej dekadzie.

Pierwsza i druga dekada lipca były chłodne. W pierwszej dekadzie najzimniej było w części północnej Polski z temperaturą od poniżej 14,5 do 16°C. W części południowej było nieco cieplej od 16 do 19°C. Najcieplej było na Pogórzu Karpackim z temperatura minimalnie przekraczającą 19°C. Natomiast w drugiej dekadzie tego miesiąca najzimniej było we wschodnich terenach Polski od 16 do 17°C a najcieplej w zachodnich od 17 do 18°C.

W maju na przeważającym obszarze Polski opady były wysokie. Natomiast na Pobrzeżu Słowińskim, na północnych obszarach Pojezierza Pomorskiego oraz we wschodniej części Niziny Południowowielkopolskiej (Równina Kutnowska, Wysoczyna Kłodawska, Równina Łowicko-Błońska, Wzniesienie Łódzkie, Wysoczyzna Łaska, Kotlina Grabowska, Wysoczyzna Złoczewska, Kotlina Szczercowska) notowano opady mniejsze, wynoszące od 40 do 60 mm (stanowiły one od ok. 70 do 100% normy). Na pozostałym obszarze kraju notowano opady od ponad 60 do 150 mm (tj. od 100 do 180% normy).

Pierwsza dekada czerwca na przeważającym obszarze kraju była bardzo sucha z opadami poniżej 5 mm, a miejscami w ogóle nie występującymi. Jedynie w północno-zachodniej części kraju notowano większe opady od 10 do 50 mm oraz we wschodnich terenach Polski od 10 do 30 mm. Natomiast w drugiej i trzeciej dekadzie tego miesiąca w części południowej i środkowej Polski opady były w dalszym ciągu niskie od 5 mm (a miejscami w ogóle nie wystąpiły) do 15 mm. Stosunkowo wysokie opady notowano w północnej części kraju (w drugiej dekadzie) oraz miejscami we wschodniej części Polski (w trzeciej dekadzie) od 20 do ponad 50 mm.

W pierwszej dekadzie lipca opady były bardzo zróżnicowane. W północnej części wynosiły od 15 nawet do ponad 50 mm. Natomiast w części środkowej od 5 do 15 mm a w południowych obszarach kraju nawet poniżej 5mm. Natomiast w drugiej dekadzie tego miesiąca opady w całej Polsce były bardzo małe od poniżej 5 do 10 mm. Jedynie w południo-zachodnich rejonach kraju oraz na terenie gór notowano nieco większe opady od 10 do 30 mm.

W ostatnich okresach sześciodekadowych odnotowano bardzo duży deficyt wody. Niedobór wody dla roślin uprawnych w obecnym okresie powiększył się w Polsce na wielu obszarach od 20 do 30 mm, a w niektórych terenach przekroczył nawet 30 mm. W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpił znaczny wzrost liczby gmin z suszą we wszystkich monitorowanych uprawach w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Wzrost ten wynosił od 545 do 827 gmin, jedynie w przypadku buraka był mniejszy i wynosił 153 gminy. Suszą objęte są wszystkie monitorowane grupy i gatunki upraw.

• źródło: susza.iung.pulawy.pl