GRUSZE - badanie sadów w 2017 r.

Jak informuje GUS w 2017 r. zostało przeprowadzone w Polsce kolejne reprezentacyjne badanie sadów, którego celem było uzyskanie szczegółowych danych dotyczących uprawy jabłoni, grusz, brzoskwiń, nektaryn i moreli w sadach. Jest to badanie cykliczne przeprowadzane zgodnie z dotychczasowymi wymaganiami Unii Europejskiej raz na pięć lat. Wyniki badania pozwoliły także na uzyskanie danych na potrzeby krajowe (dotyczących między innymi możliwości nawadniania plantacji oraz przechowywania owoców.

Wyniki badania sadów przeprowadzonego w 2017 r. wykazały, że:

• ponad 50% powierzchni sadów jabłoniowych w Polsce zajmowały trzy grupy odmian: Idared, Jonagold i Szampion;
• na plantacjach grusz w Polsce dominowała odmiana Konferencja (ponad 47% łącznej powierzchni uprawy grusz w sadach);
• badanie brzoskwiń i moreli potwierdziło ich marginalne znaczenie dla produkcji owoców w Polsce;
• wśród sadów jabłoniowych i gruszowych ponad połowę stanowią plantacje w wieku 5 – 14 lat;
• na plantacjach jabłoni i grusz zanotowano znaczny wzrost udziału nasadzeń w obsadzie 1600 i więcej drzew na hektar;
• około 23,1% powierzchni sadów posiadało możliwości nawadniania;
• spośród możliwości przechowywania owoców największy udział miały chłodnie z kontrolowaną atmosferą (średnio prawie 38% wszystkich przechowalni i chłodni);
• wśród osób kierujących produkcją sadowniczą przeważały osoby w wieku średnim, tj. między 30 a 59 rokiem życia (74,4%), jednocześnie zmniejszył się udział osób młodszych, a zdecydowanie zwiększył się udział osób starszych;
• wśród osób kierujących produkcją sadowniczą ok. 22,5% posiadało wykształcenie ogrodnicze (na różnych poziomach), z czego blisko jedna trzecia legitymowała się średnim wykształceniem ogrodniczym. W porównaniu z wynikami badania z 2012 r. zwiększył się udział osób z wykształceniem wyższym o kierunku ogrodniczym;
• sadownictwo w Polsce nadal rozwija się, przeznaczane są coraz większe nakłady na produkcję owoców oraz ich przechowywanie. Z roku na rok następuje coraz większa koncentracja i specjalizacja produkcji sadowniczej, zwiększa się potencjał produkcyjny sadów, zwłaszcza jabłoniowych.

Plantacje grusz

Struktura wieku sadów gruszowych była zbliżona do struktury sadów jabłoniowych, przy czym w 2017 r. blisko 55% powierzchni stanowiły drzewa w wieku od 5 do 14 lat (wzrost o około 10 p. proc. w porównaniu do roku 2012).

Od 2012 r. zanotowano wyraźny spadek areału sadów gruszowych rosnących w zagęszczeniu poniżej 400 drzew na hektar (zmniejszenie ich udziału o blisko 18 p. proc.). Ponad połowa areału plantacji grusz w 2017 r. była uprawiana w obsadzie 400 – 1599 drzew na hektar, pomimo zmniejszenia udziału tej klasy zagęszczenia o blisko 9 p. proc. w porównaniu z 2012 r. Na przestrzeni ostatnich 5 lat zwiększył się natomiast znacząco udział powierzchni plantacji grusz, uprawianych w zagęszczeniu 1600 i więcej drzew na hektar (wzrost o blisko 27 p. proc.).

W strukturze powierzchni sadów gruszowych dominowały plantacje małe do 1 ha (około 51%), a w liczbie gospodarstw stanowiło to blisko 97%. Średnia powierzchni uprawy grusz wynosiła około 0,2 ha.

Według badania sadów 2017 r. w uprawie grusz w Polsce dominują nadal trzy główne odmiany: Konferencja (47,2% łącznej powierzchni uprawy grusz w sadach), Lukasówka (21,0%) oraz Faworytka (Klapsa) i jej czerwony sport (11,2% ). Z badania sadów wynika, że większego znaczenia nabrała także odmiana Xenia (Nojabrska).

W porównaniu z rokiem 2012 zwiększył się znacznie udział powierzchni uprawy odmiany Konferencja (o 17,7 p. proc.), natomiast nastąpił spadek udziału odmiany Faworytka (Klapsa) i jej sportu (o 3,1 p. proc.). Udział odmiany Lukasówka na przestrzeni ostatnich 10 lat pozostał na zbliżonym poziomie (w 2017 r. wyniósł ok. 21%).

W 2017 r. blisko 55% areału uprawy grusz w sadach zajmowały plantacje w wieku 5 – 14 lat.

Ponad 50% areału uprawy grusz w sadach posadzonych było w zagęszczeniu 400 – 1599 drzew na hektar.

Według badania sadów przeprowadzonego w 2017 r. uprawa grusz w sadach była skoncentro-wana głównie na terenie województwa mazowieckiego - ponad jedna trzecia areału plantacji gruszowych w Polsce była skupiona w tym rejonie. W sumie na terenie trzech województw (mazowieckiego, łódzkiego i lubelskiego) znajdowało się ponad 56% powierzchni uprawy grusz w sadach.

Kierunki zagospodarowania zbiorów owoców

Z produkcji gruszek, uzyskanej w sadach w 2017 r., niespełna 20% przeznaczone było do przerobu przemysłowego, a ponad 80% do konsumpcji.

• źródło: GUS