Rozwiązania legislacyjne i edukacyjne w zakresie ograniczenia konsumpcji cukru
Smak słodki jest kojarzony przez człowieka pozytywnie już od pierwszych dni jego życia. Cukier ma działanie pobudzające i poprawia nastrój. Niestety, długotrwałe i nadmierne spożywanie produktów go zawierających może prowadzić do rozwoju chorób dietozależnych. Wskazane jest, by ograniczać ilość cukru w codziennej diecie, niestety z badań wynika, że w Polsce już pięciomiesięczne niemowlęta spożywają cukier, a aż 75% dzieci po 1 r.ż. spożywa nadmierną ilość cukru.
Bezpieczna dawka cukru:
Światowa Organizacja Zdrowia zaleca aby w zdrowej diecie zarówno dorosłego, jak i dziecka cukier stanowił mniej niż 10% dziennego zapotrzebowania kalorycznego, a najlepiej nie przekraczał 5%. Dla przykładu, dla kobiet właściwa dawka cukru to 5-10 łyżeczek na dzień, 1 szklanka soku owocowego właściwie pokrywa cały ten limit. Wskazania WHO co do łącznej ilości spożywanego cukru dotyczą tzw. cukrów wolnych (free sugars) czyli zarówno cukrów prostych, dwucukrów jak i cukrów dodanych.
Analiza wzrostu spożycia cukru w Polsce i jego konsekwencji zdrowotnych dla Polaków na podstawie Raportu NFZ z 2019r:
Według aktualnych danych statystycznych na przestrzeni ostatnich 10 lat w Polsce znacznie wzrosło spożycie cukru przetworzonego, czyli tego, który jest dodawany przemysłowo do wytwarzania produktów spożywczych. Przeciętny Polak spożywa o blisko 11,8kg przetworzonego cukru rocznie więcej niż 10 lat temu. Takie wnioski wynikają z raportu „Cukier, otyłośćkonsekwencje” przygotowanego przez analityków Narodowego Funduszu Zdrowia. Mimo że spożycie cukru w postaci nieprzetworzonej czyli tzw. ”kryształu” znacznie zmalało na przestrzeni 10 lat (spadło o 5,7kg), to w wyniku wyrażnego wzrostu spożycia tzw. „cukru dodanego” czyli przetworzonego (wzrosło o 11,8 kg) ogólny bilans spożycia cukru na przestrzeni dekady jest dodatni i wynosi 6,1 kg.
Łączne roczne spożycie cukru w 2017r w przeliczeniu na 1 mieszkańca Polski wzrosło o 6,1 kg w porównaniu do roku 2008. Za ten stan odpowiedzialny jest głównie wzrost spożycia napojów gazowanych innych niż woda, energetycznych i napojów izotonicznych (wzrost w latach 2010-2015 o 4,4%).
Konsekwencje zdrowotne nadmiaru cukru w diecie:
- nadwaga i otyłość
- cukrzyca
- choroba próchnicowa
- zespół metaboliczny
- choroby serca
Nadwaga i otyłość zwiększa ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia, cukrzycy typu 2, nowotworów (m.in. jelita grubego, nerek), a także obniża jakość życia i zwiększa ryzyko izolacji społecznej
Dane dotyczące Polski od 1900 roku do 2015 roku 
Cukier w diecie Polaków
Raport Narodowego Funduszu Zdrowia „Cukier, otyłość – konsekwencje”, 2019 r. PODATEK OD CUKRU
Podatek cukrowy - podatek akcyzowy nakładany na sprzedaż napojów słodzonych cukrem (ang.sugar sweetened beverages SSB) ew. innych produktów z wysoką zawartością cukru, w celu ograniczenia ich masowej konsumpcji i jej społecznie niepożądanych konsekwencji zdrowotnych. Światowa Organizacja Zdrowia promuje ją jako przykład podatku Pigou, mającego być efektywną metodą walki z epidemią nadwagi i otyłości. Podatek Pigou od nazwiska brytyjskiego ekonomisty, to forma podatku nakładana na czynności generujące negatywne efekty zewnętrzne.
Według WHO podniesienie cen słodkich napojów o co najmniej 20% zmniejsza ich spożycie.
Potencjalne korzyści płynące z wprowadzenia „sugar tax”:
- wzrost ceny produktu wpływa na zmianę decyzji konsumenta (zmniejszenie sprzedaży napojów z zawartością cukru)
- skłania producentów do zmiany poziomu cukru by uniknąć podatku
- wykorzystanie wpływów z podatków w celu np. tworzenia programów edukacyjnych nakierowanych na walkę z otyłością
Mechanizm „pozacenowy” wprowadzenia podatku: sygnalizuje opinii publicznej powagę problemu zdrowotnego związanego z konsumpcją produktu
Już 11 państw w Europie wypowiedziało wojnę otyłości, stosując podatek na napoje o wysokiej zawartości cukru. Zwiększenie fiskalnego obciążenia niezdrowych produktów w większości przypadków przynosi pożądane rezultaty.
Gdzie ludzie spożywają najwięcej cukru ? 
Opodatkowanie napojów o wysokiej zawartości cukru w Europie 
Podatek od cukru na świecie
Czy polityka fiskalna na rzecz zdrowia publicznego rzeczywiście jest skuteczna? Doświadczenia krajów, w których obowiązują te regulacje dają pozytywną odpowiedz.
Ocena skuteczności: Badacze z Uniwersytetu w Nowej Zelandii zanalizowali dane płynące z USA, Hiszpanii, Chile, Francji, Meksyku, Węgier i Finlandii po wprowadzeniu w tych krajach podatku od cukru zawartego w żywności.
Wniosek: średnio każde 10% podatku powoduje spadek wielkości spożycia również o 10% i nieznaczny wzrost spożycia napojów nieopodatkowanych np. wody!
Doskonałym przykładem są Węgry (podatek akcyzowy wprowadzony w 2011r obejmuje żywność paczkowaną, przekąski, napoje słodzone i energetyzujące). Nie tylko zmniejszono popyt na szkodliwe wyroby ale również zmotywowano producentów do modyfikacji składu- ilość cukru w produktach spożywczych zmalała o 40%.
Wyraźne zmiany popytu odnotowano również w Meksyku. Konsumpcja opodatkowanych napojów spadła o 10%, a sprzedaż nieopodatkowanych tj. mleka i wody mineralnej wzrosła o 7%.
Z doświadczenia płynącego z krajów, w których funkcjonuje podatek od cukru wynika, iż należy objąć nim wszystkie towary z cukrem w danej kategorii, a nie uzależniać go od jego zawartości. Inaczej będzie przechodzenie klientów z bardziej słodzonych na mniej słodzone produkty czyli zamierzony efekt zdrowotny może nie zostać osiągnięty. Rosnąca cena napoju, może być sygnałem dla konsumenta, ze coś z nim nie tak. Jednocześnie podatek cukrowy ze względu na swoje cechy jest regresywny tzn. stanowi większe obciążenie dla osób o niższych dochodach. Ma to też swoje dobre strony. Producenci chcąc uniknąć konieczności podniesienia ceny i utraty mniej zamożnych klientów, starają się obniżyć zawartość opodatkowanych substancji w produktach.
Publiczna opieka zdrowotna ponosi ogromne koszty leczenia chorób, których żródłem jest otyłość. Podatek od niezdrowej żywności może dać na tym polu podwójne korzyści. Z jednej strony, będzie działać profilaktycznie redukując liczbę pacjentów, z drugiej-zapewni dodatkowe wpływy do budżetu, które mogą zostać przeznaczone na wsparcie ochrony zdrowia.
Negatywne aspekty wprowadzenia podatku od niezdrowej żywności.
Eksperci uważają, że podatki tego typu mają charakter regresywny tzn. wzrost cen odczuwany jest przede wszystkim przez osoby mniej zamożne co może skutkować ryzykiem ze konsumenci o mniej zasobnych portfelach będą szukać tańszych i gorszych alternatyw dla dotychczas kupowanych wyrobów, co może prowadzić do negatywnych skutków zdrowotnych.
Przykład porażki dostarczyła Dania. Rząd duński wprowadził podatek od napojów słodkich w latach 30tych XX wieku a uchylił w 2014r. Jako oficjalny powód podano zbyt duży wpływ regulacji na ceny produktów oraz zatrudnienie.
Wdrażanie podatków ograniczających spożycie produktów z dużą zawartością cukru powinno odbywać się w otoczeniu adekwatnych działań wspierających, takich jak programy ułatwiające zakup zdrowej żywności, akcje zwiększające świadomość konsumentów oraz przedsięwzięcia edukacyjne w szkołach.
System sygnalizacji świetlnej na etykietach żywności w Wielkiej Brytanii 
System sygnalizacji świetlnej na etykietach żywności w Wielkiej Brytanii 
System sygnalizacji świetlnej na etykietach żywności w Wielkiej Brytanii
Dlaczego cukry znalazły się na cenzurowanym?
Przede wszystkim chodzi o walkę z epidemią nadwagi i otyłości wśród dorosłych i dzieci, obserwowaną na całym świecie. W Polsce przyrost odsetka młodzieży z nadwagą i otyłością jest najwyższy (ok. 1% rocznie) w porównaniu z innymi krajami Unii Europejskiej a nawet Stanami Zjednoczonymi. Badania pokazują, że słodkie napoje są jednym z głównych czynników determinujących otyłość. Podejmowane działania ze szczególną uwagą, powinny być skierowane do tych grup wiekowych.
- źródło: gis.gov.pl / Analiza wzrostu spożycia cukru i jego konsekwencji zdrowotnych [czytaj całość] >>>
Najnowsze komentarze