Copa-Cogeca: Wpływ koronawirusa na rynek owoców

W tym trudnym czasie rolnicy i ich spółdzielnie dokładają wszelkich starań, by każdego dnia dostarczać konsumentom w całej Europie bezpiecznej, przystępnej cenowo żywności o wysokiej jakości. W tej chwili dostawy artykułów rolno-spożywczych są stabilne.

Współpracujemy z wieloma przedsiębiorstwami w łańcuchu dostaw produktów rolno-spożywczych oraz z instytucjami europejskimi, by zapewnić, że nasza reakcja będzie skoordynowana i skuteczna zarówno perspektywie krótkoterminowej jak i długoterminowej. Pragniemy wyrazić uznanie dla wszystkich, którzy w pocie czoła pracują, by zaradzić kryzysowi zdrowia publicznego wynikającego z epidemii Covid-19. W łańcuchu dostaw żywności zaangażowani ludzie dają z siebie całą siłę, czas i oddanie, by sprostać jakże ważnemu zadaniu, jakim jest wykarmienie ludności. Robimy wszystko, co w naszej mocy, by zapewnić, że systemy żywnościowe będą dalej funkcjonowały w sposób zrównoważony i skuteczny przez cały okres trwania tego kryzysu i restrykcji dotyczących wychodzenia z domu.

Chcemy współpracować z instytucjami europejskimi w ramach zorganizowanego dialogu, by zapewnić skoordynowaną i skuteczną odpowiedź na epidemię Covid-19 zarówno w czasie trwania tego kryzysu, jak i w jego następstwach.

Copa i Cogeca z zadowoleniem przyjęły opublikowanie przez Komisję wytycznych w sprawie zarządzania granicami jako pierwszy krok we właściwym kierunku. Wprowadzenie „uprzywilejowanych korytarzy” przyniosło pewną poprawę w porównaniu z poprzednimi tygodniami, jednak wciąż spotykamy się z pewnymi zakłóceniami w regionach najbardziej dotkniętych epidemią. Apelujemy do Unii Europejskiej o dalsze wdrażanie koniecznych środków, by zapewnić, że rynek jednolity, a zwłaszcza europejskie rolnictwo, będą funkcjonować bez zakłóceń.

Ponadto, biorąc pod uwagę kolejne ograniczenia i restrykcje, należy umożliwić rolnikom i spółdzielniom dalsze prowadzenie działalności, by zagwarantować codzienne dostawy żywności i produktów ubocznych obywatelom Unii Europejskiej. W związku z tym należy wprowadzić wszelkie środki, dzięki którym można będzie chronić działalność rolniczą i jej łańcuch wartości oraz zagwarantować jej utrzymanie. Z perspektywy rolnictwa potrzebne są solidne środki rynkowe we wszystkich sektorach finansowane funduszami spoza budżetu WPR.

Poniższa analiza odzwierciedla sytuację w łańcuchu rolno-spożywczym: Niniejszy dokument jest niewyczerpującym zestawieniem informacji uzyskanych od krajowych organizacji członkowskich Copa i Cogeca z UE-28.

Warzywa i owoce

Sektor ponosi bardzo negatywne skutki epidemii Covid-19. Producenci owoców i warzyw, a także ich spółdzielnie są głęboko zaniepokojeni faktem, że brak siły roboczej spowoduje, że nie będzie zbiorów niektórych upraw (szparagi, owoce czerwone, truskawki, owoce pestkowe, pieczarki).

Niektórzy producenci rozważają ograniczenie skali produkcji pewnych warzyw. Brak pracowników oraz środki ochrony i zasady ograniczania kontaktów personalnych w transporcie i lokalach mieszkalnych mogą spowodować ograniczenie prawidłowego rozwoju upraw i obrotów, a następnie negatywnie odbić się na unijnym łańcuchu dostaw owoców i warzyw. Sytuacja wywrze niewątpliwie wpływ finansowy, jak również skutki dla wymogów umownych.

Mimo, że sytuacja popytu i eksportu wygląda dobrze, w niektórych obszarach produkcyjnych wystąpiły problemy z dostosowywaniem się związane z mobilnością. Kierowcy ciężarówek nie chcą wjeżdżać na obszary, gdzie występują ogniska choroby. Sytuacja może stanowić zagrożenie dla wewnętrznego funkcjonowania unijnego rynku owoców i warzyw.

W tej chwili sytuacja owoców i warzyw jest bardzo zróżnicowana zależnie od produktu. Jednakże wahania cen u producenta muszą być widziane w ogólnym kontekście całości łańcucha dostaw, partnerstw i warunków rynkowych.

W większości przypadków ceny owoców i warzyw nieco spadły. Popyt na niektóre produkty (np. o długim okresie przydatności do spożycia) oraz zakupy w supermarketach wzrosły, ale popyt na inne owoce i warzywa takie jak truskawki, szparagi, sałaty, por, ogórki oraz zakupy tradycyjnymi kanałami handlowymi spadły.

W konsekwencji organizacje producentów specjalizujące się w produkcji tych produktów i w tych kanałach mierzą się z poważnymi trudnościami.

Organizacje producentów zastanawiają się nad przeglądem programów operacyjnych, by uruchomić środki zarządzania kryzysowego i środki zapobiegawcze. Biorą również pod uwagę dostosowanie zaplanowanych inwestycji do obecnych, priorytetów, sytuacji i potrzeb. Straty spowodowane COVID19 nakładają się na straty spowodowane niespodziewanymi przymrozkami oraz chorobami, szkodnikami i zarażeniami (np. tarczówka marmurkowata, wirus brunatnej wyboistości owoców pomidora czy owad atakujący pestki śliwek).

Copa i Cogeca wzywają UE do większej elastyczności unijnego wspólnotowego programu pomocy względem organizacji producentów w sektorze warzyw i owoców. Ponadto Komisja powinna przyznać budżet spoza WPR, by wdrożyć konkretne rozporządzenie w sprawie środków nadzwyczajnych, by zaradzić poważnym zakłóceniom na rynku spowodowanymi COVID-19 w sektorze owoców i warzyw, jako część ogólnego podejścia wsparcia awaryjnego dla sektora rolnictwa.

Rynki międzynarodowe:

Przy całych trudnościach panujących na rynku międzynarodowym i niepewności związanej z brexitem, COVID-19 jest destrukcyjnym obciążeniem. Jego wpływ na eksport produktów o wysokiej wartości będzie zależał od powrotu do funkcjonowania całej gospodarki. Na niektórych rynkach międzynarodowych widać już poprawę, ponieważ rynki azjatyckie powoli wracają do funkcjonowania. Niemniej jednak naszych członków coraz bardziej niepokoi potencjalny wpływ kryzysu związanego z epidemią Covid-19 na największych partnerów handlowych UE (np. Amerykę Północną). Może on doprowadzić do zatoru w procedurach administracyjnych, braków logistycznych oraz zmiany nawyków żywieniowych ze względu na środki nałożone w ramach walki z wirusem.

Koszt transportu wzrósł we wszystkich sektorach (np. w sektorach owoców i warzyw o 50%, dla ziaren o 15-20%). Co raz trudniej o dostęp do frachtów i transportu lotniczego.

Biorąc pod uwagę wszystkie oparte na dowodach naukowych obawy związane ze zdrowiem publicznym, UE musi utrzymać przepływy handlowe, zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne, monitorując jednocześnie zmiany w każdym z sektorów produkcji rolnej w UE.

Dostęp do siły roboczej:

Niedobór siły roboczej plasuje się w czołówce obaw. Kraje takie jak Finlandia, Niemcy, Węgry i Hiszpania są szczególnie dotknięte restrykcjami dotyczącymi przekraczania granic i brakiem siły roboczej z za granicy, zarówno jeśli chodzi o pracowników z UE i spoza niej.

W tym tygodniu Komisja opublikowała wytyczne w sprawie korzystania z prawa do swobodnego przepływu pracowników, gdzie odniesiono się do pracowników sezonowych oraz pracowników delegowanych będących cudzoziemcami, a także pracowników przygranicznych. Rolnictwo jednak nie jest wymienione jak jeden z sektorów kluczowych. Budzi to coraz większe wątpliwości między naszymi członkami na temat tego, jak i w jakim zakresie będą wdrażane te wytyczne.

W tym tygodniu przyjęta zostanie i wejdzie w życie Inicjatywa inwestycyjna w odpowiedzi na koronawirusa. Budżet w wysokości 37 mld € ma wspomóc między innymi krótkoterminowe programy zatrudnienia. W najbliższych tygodniach wyklaruje się to, jak środki te będą działały w 5 | 5 praktyce i jak nasi członkowie radzą sobie z kryzysem COVID-19.

Nieuczciwe praktyki handlowe:

Od początku pandemii zanotowano wzrost występowania nieuczciwych praktyk handlowych.

Oprócz, tradycyjnej już, presji ze strony dystrybutorów w negocjowaniu umów, nasi członkowie zgłaszają coraz więcej anulowanych umów, przez co są zmuszeni niszczyć produkty nietrwałe. Sytuacji trzeba się uważnie przyglądać.

• źródło: krir.pl